
คำอธิบายรายวิชา
หมวดวิชาบังคับ : จำนวน ๖ รายวิชา
วิชาบังคับนับหน่วยกิต ๓ รายวิชา
๖๑๙ ๑๐๒ ชีวิตและความตายในพระพุทธศาสนา ๓ (๓-๐-๖)
(Life and Death in Buddhism)
ศึกษาหลักคำสอนทางพระพุทธศาสนาที่เกี่ยวกับจิตวิทยาชีวิตและความตาย โดยเน้นศึกษาโลกทัศน์และชีวทัศน์ของพระพุทธศาสนาต่อชีวิตและความตาย เช่น เรื่องขันธ์ ๕ ไตรลักษณ์ กรรมและสังสารวัฏ วิธีการปฏิบัติต่อชีวิตและความตาย
๖๑๙ ๑๐๓ จิตวิทยาแห่งชีวิตและความตาย ๓ (๓-๐-๖)
(Psychology of Life and Death)
ศึกษาวิเคราะห์หลักพุทธธรรมว่าด้วยความหมาย ประเภทและระดับของจิต ระบบและโครงสร้างการทำงานของจิต และจริต ๖ ความสัมพันธ์ระหว่างกายกับจิต กระบวนการที่จิตรับรู้โลก ฐานะความสำคัญและบทบาทหน้าที่ของจิต จิตกับกระบวนการเรียนรู้การบูรณาการแนวคิดเรื่องจิตตามหลักพระพุทธศาสนากับทฤษฎีจิตวิทยาเพื่อนำไปใช้ในการพัฒนากระบวนเรียนรู้ การพัฒนาชีวิต
๖๑๙ ๑๐๔ ระเบียบวิธีวิจัยทางชีวิตและความตาย ๓ (๓-๐-๖)
(Research Methodology in Life and Death)
ศึกษาวิธีการแสวงหาความรู้ในรูปแบบการวิจัย สถิติที่ใช้ในงานวิจัย ทั้งการวิจัยในเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ความสำคัญของการวิจัยต่อการพัฒนาสังคม กระบวนการและขั้นตอนการวิจัยเกี่ยวกับจิตวิทยาชีวิตและความตาย
วิชาบังคับไม่นับหน่วยกิต ๓ รายวิชา
๖๐๐ ๑๐๑ จิตวิทยาแนวพุทธ (๓) (๓-๐-๖)
(Buddhist Psychology)
ศึกษาหลักคำสอนทางพระพุทธศาสนาที่เกี่ยวกับจิตวิทยาชีวิตและความตาย โดยเน้นศึกษาโลกทัศน์และชีวทัศน์ของพระพุทธศาสนาต่อชีวิตและความตาย เช่น เรื่องขันธ์ ๕ ไตรลักษณ์ กรรมและสังสารวัฏ วิธีการปฏิบัติต่อชีวิตและความตาย
๖๐๐ ๑๐๕ ภาษาอังกฤษสำหรับชีวิตและความตาย (๓) (๓-๐-๖)
(English for Life and Death Psychology)
ศึกษาภาษาอังกฤษ โดยการปฏิบัติจริง ให้เกิดความชำนาญในทักษะทั้ง ๔ ด้าน คือ ด้านการเขียน การพูด การอ่าน และการฟัง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เน้นการฝึกอภิปรายหลักธรรมเป็นภาษาอังกฤษ เช่น หลักศีล ๕ พระรัตนตรัย ไตรลักษณ์ อริยสัจ ๔ มรรค ๘ และปฏิจจสมุปบาท
๖๐๐ ๒๐๕ กรรมฐาน (๓) (๒-๒-๖)
(Buddhist Meditation)
ศึกษาหลักการเจริญกรรมฐานเพื่อเน้นประยุกต์ใช้เยี่ยวยาจิตใจผู้ป่วยและญาติ กระบวนการทางจิตใจ ในพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในคัมภีร์พระไตรปิฎก อรรถกถา ฎีกา อนุฎีกา และปกรณวิเสส รวมทั้งรูปแบบการปฏิบัติกรรมฐานของสำนักต่าง ๆ ในสังคมไทย โดยเน้นศึกษาอารมณ์ของสมถกรรมฐาน ๔๐ เช่น อสุภ ๑๐ อนุสสติ ๑๐ และวิปัสสนาภูมิ ๖ และฝึกปฏิบัติ การกำหนดพิจารณานามรูปโดยความเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ตามลำดับแห่งญาณ ๑๖ และผลที่เกิดจากการเจริญกรรมฐาน คือ รูปฌาน อรูปฌาน และวิปัสสนาญาณ
หมวดวิชาเอก : จำนวน ๔ รายวิชา
๖๑๙ ๑๐๖ พุทธจิตวิทยาแห่งความงอกงาม ๓ (๓-๐-๖)
(Growth Buddhist Psychology)
ศึกษาความงามของชีวิตที่พัฒนาระดับต่าง ๆ ของผู้ที่มีสุขภาพจิตที่ดีและสมบูรณ์แบบตามหลักพุทธจิตวิทยา ในบริบทต่าง ๆ ตั้งแต่ทางสรีรวิทยา สังคมวัฒนธรรม เศรษฐกิจ เพื่อให้เข้าใจลักษณะ ประเภท และขั้นตอนการพัฒนา การรับรู้ ความจำ กระบวนการคิด การเข้าใจ อารมณ์ การตัดสินใจ การใช้เหตุผล แรงจูงใจ บุคลิกภาพ พฤติกรรม การปรับตัวเข้ากับการเปลี่ยนแปลงของตนเอง และสถานการณ์แวดล้อมพร้อมประยุกต์ใช้อย่างเหมาะสมกับการดำเนินชีวิตและพัฒนาศักยภาพมนุษย์
๖๑๙ ๒๐๗ ทฤษฎีจิตวิทยาการปรึกษาเกี่ยวกับชีวิตและความตาย ๓ (๓-๐-๖)
(Theories of Counseling Psychology for Life and Death)
ศึกษา แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยทางจิตวิทยาการปรึกษาที่เกี่ยวข้องกับชีวิตและความตาย และองค์ความรู้ทางด้านการปรึกษาเชิงจิตวิทยา กระบวนการ ขั้นตอน ทักษะ รวมทั้งการประเมินผลการปรึกษา โดยเน้นการนำบูรณาการกรณีศึกษาในพระพุทธศาสนากับหลักทฤษฎีเทคนิคและวิธีการในจิตวิทยาตะวันตก รวมทั้งผลงานวิจัยใหม่ ๆ มาประยุกต์ใช้ในการปรึกษาเพื่อคลี่คลายทุกข์ของผู้รับการปรึกษา
๖๑๙ ๒๐๘ การฝึกปฏิบัติการทางพุทธจิตวิทยาการปรึกษา ๓ (๒-๒-๖)
(Practicum of Buddhist Counseling Psychology)
ศึกษารูปแบบของการฝึกปฏิบัติให้การปรึกษา การพัฒนาทักษะการให้การปรึกษาเชิงพุทธนำองค์ธรรมบูรณาการกับศาสตร์สมัยใหม่ในการให้คำปรึกษาบำบัดเชิงพุทธ และประยุกต์ใช้กับการดูแลผู้ป่วยการทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจในทุกระยะ รวมถึงการให้มีประสบการณ์จากการฝึกปฏิบัติจริงพร้อมเสริมสร้างนิสิตให้เป็นจิตอาสา
๖๑๙ ๓๐๙ การฝึกงานภาคสนามการดูแลผู้ป่วยแบบองค์รวมเชิงพุทธ ๓ (๑-๔-๖)
(Internship in Buddhist Hospice Care)
ฝึกประสบการณ์การให้การปรึกษาเชิงพุทธในพื้นที่จริงตามมาตรฐานที่หลักสูตรกำหนด โดยบูรณาการองค์ความรู้ด้านจิตวิทยาพระพุทธศาสนาเพื่อการช่วยเหลือประคับประคอง และเยียวยาความทุกข์ทางกายและจิตใจของรับการปรึกษาในแหล่งต่าง ๆ และการฝึกแบบออนไลน์ เช่น โรงพยาบาล สถานศึกษา หน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่ให้บริการด้านสุขภาพจิต ระบบออนไลน์ผ่านแอพพลิเคชั่นการสื่อสาร ภายใต้การดูแลนิเทศอย่างใกล้ชิดของผู้ปฏิบัติงานด้านจิตวิทยาและหรืออาจารย์ผู้นิเทศการปรึกษา
หมวดวิชาเลือก : สาขาวิชาชีวิตและความตาย แผน ก(๒) เลือกไม่น้อยกว่า ๒ รายวิชา และแผน ข เลือกไม่น้อยกว่า ๔ รายวิชา
๖๑๙ ๓๑๐ การทดสอบและการประเมินทางจิตวิทยา ๓ (๓-๐-๖)
(Testing and Assessment in Psychology)
ศึกษาแนวคิดทฤษฎีพื้นฐานในการทดสอบ หลักฐานการออกแบบเพื่อการสร้างเครื่องมือทางจิตวิทยา การบริหารการใช้เครื่องมือ และการให้คะแนน ประมวลการใช้เครื่องมือในแบบทดสอบ และการประเมินพุทธิพิสัย จิตพิสัย และทักษะพิสัย การวิเคราะห์ผลแบบทดสอบ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับแบบทดสอบและการประเมินผลทางจิตวิทยา
๖๑๙ ๓๑๑ สัมมนาชีวิตและความตายร่วมสมัย ๓ (๓-๐-๖)
(Seminar on Contemporary Life and Death)
ศึกษาการคัดเลือกหัวข้อสัมมนา กำหนดประเด็นปัญหา แนวคิดที่สอดคล้องเกี่ยวกับชีวิตและความตายในสถานการณ์ปัจจุบัน โดยมุ่งเน้นให้ นิสิตมีส่วนร่วมในการอภิปราย แลกเปลี่ยนความคิดเห็น วิเคราะห์ รวมทั้งแนวทางในการประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อแก้ปัญหานั้น ๆ
๖๑๙ ๓๑๒ ชราและมรณวิทยาเชิงสังคม ๓ (๓-๐-๖)
(Gerontology and Social Thanatology)
ศึกษาหลักการแนวคิดเกี่ยวกับพันธุศาสตร์ กฎ โครงสร้าง และหน้าที่อันเอื้อต่อเสถียรภาพการคงอยู่ทางชราและมรณวิทยาและสังคมศาสตร์ของผู้สูงวัยมาศึกษา เน้นการศึกษาเกี่ยวกับมรณวิทยาเชิงสังคมและวัฒนธรรม พฤติกรรมของปัจเจกชนในสังคม
๖๑๙ ๓๑๓ ชีวิตและความตายในสังคม วัฒนธรรมร่วมสมัย ๓ (๓-๐-๖)
(Life and Death in Contemporary Socio-Cultural Context)
ศึกษาปัญหาชีวิตและความตายในสังคมตะวันตกและตะวันออก อันเป็นผลมาจากความเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม ศึกษาวิถีชีวิตเดิม ต่อทัศนะของคนในสังคมสมัยใหม่ รวมถึงพิธีกรรม ความเชื่อ และชีวิตหลังความตาย ในเชิงมิติทางสังคมและการปฏิบัติตนให้เหมาะสมสอดคล้องกับกระแสวัฒนธรรมที่เปลี่ยนแปลง
๖๑๙ ๓๑๔ สรีระของมนุษย์กับพยาธิ ๓ (๓-๐-๖)
(Human Body and Diseases)
ศึกษาระบบการทำงานต่าง ๆ ในร่ายกายของมนุษย์ สาเหตุและภาวะของโรคและภาวการณ์เจ็บป่วย ความเสื่อมของร่างกาย การบริหารสุขภาพกายและใจ การสร้างภูมิคุ้มกันทางกายและจิตใจ การดูแลสุขภาพกายและใจในยามเจ็บป่วยโดยการบูรณาการองค์รู้ด้านสุขภาพ จิตวิทยาและพระพุทธศาสนา
๖๑๙ ๓๑๕ จิตวิทยาการรู้คิดและการเรียนรู้ ๓ (๓-๐-๖)
(Cognitive Psychology and Learning)
ศึกษาหลักการ แนวคิดและทฤษฎีการการรู้คิดและการเรียนรู้ในจิตวิทยา ตลอดจนหลักการเรียนรู้และกรณีศึกษาที่ปรากฏในพุทธศาสนาเพื่อนำมาประยุกต์เพื่อให้ในแก้ไขพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมและพัฒนามนุษย์ให้สามารถดำรงชีวิตประจำวันได้อย่างมีความสุข
๖๑๙ ๓๑๖ การศึกษาเฉพาะบุคคลเกี่ยวกับชีวิตและความตาย ๓ (๓-๐-๖)
(Individual Study on Life and Death)
ศึกษางานวิจัย/โครงการเกี่ยวข้องกับ วิทยานิพนธ์/โครงการ/วิจัยเรื่องที่สนใจ โดยเน้นการวิเคราะห์และบูรณาการกับจิตวิทยาชีวิตและความตาย สรุปผลงานวิจัยที่เหมือนกันและแตกต่างกัน เพื่อนำผลการวิจัยที่ได้ มาใช้อธิบาย/เสนอแนะวิทยานิพนธ์/โครงการ/วิจัยเรื่องที่สนใจ
๖๑๙ ๓๑๗ สุขภาพจิตเชิงพุทธ ๓ (๓-๐-๖)
(Buddhist Mental Health)
ศึกษาปัญหาสุขภาพจิต สาเหตุของปัญหาสุขภาพจิต วิธีการคัดกรองปัญหาสุขภาพจิต วิธีการบริหารจิต และเยียวยาจิตใจโดยบูรณาการองค์ความรู้ทางด้านจิตวิทยาและพระพุทธศาสนาเพื่อป้องกันปัญหาและเสริมสร้างสุขภาวะองค์รวม
๖๑๙ ๓๑๘ กฎหมายเกี่ยวกับชีวิตและความตาย ๓ (๓-๐-๖)
(Laws on Life and Death)
ศึกษากฎหมายต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับชีวิตและความตาย ทั้งกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ และกฎหมายอาญา เช่น กฎหมายเกี่ยวทรัพย์สินมรดก กฎหมายเกี่ยวกับนิติกรรมสัญญา กฎหมายเกี่ยวกับครอบครัว กฎหมายเกี่ยวกับการทำแท้ง กฎหมายเกี่ยวกับสิทธิของผู้ป่วยและผู้ตาย
๖๑๙ ๓๑๙ จิตรักษาเชิงพุทธ ๓ (๑-๔-๖)
(Buddhist Psychotherapy)
ศึกษารูปแบบหลักการและเทคนิควิธีการรักษาทางจิตตามหลักจิตบำบัดและพุทธธรรมโดยเน้นการฝึกปฏิบัติ กระบวนการปรึกษาและจิตบำบัด การสร้างความเข้มแข็งของจิตใจ ด้วยวิธีจิตภาวนา ตามหลักไตรสิกขา
๖๑๙ ๔๐๐ วิทยานิพนธ์ ๑๒ หน่วยกิต
(Thesis)
ศึกษาวิจัยและนำเสนอผลการวิจัยซึ่งมีเนื้อหาสาระทางด้านพุทธจิตวิทยาที่สามารถประยุกต์ใช้ในด้านชีวิตและความตาย ภายใต้การดูแล แนะนำของอาจารย์ที่ปรึกษา โดยปฏิบัติตามระเบียบของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ว่าด้วยขั้นตอนและรูปแบบของการนำเสนอวิทยานิพนธ์ ซึ่งเป็นโครงการเฉพาะบุคคลที่มีเนื้อหาตามลักษณะวิชาที่กำหนดไว้ในหลักสูตร
๖๑๙ ๔๐๑ การศึกษาอิสระ ๖ หน่วยกิต
(Independent Study)
ศึกษาปัญหาต่าง ๆ ทางจิตวิทยาชีวิตและความตายด้วยกระบวนวิธีวิจัย การเลือกหัวข้อที่น่าสนใจ การศึกษาข้อมูลและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การวิเคราะห์และสรุปผลการศึกษาค้นคว้า การเขียนรายงานการวิจัยและการอ้างอิงภายใต้การปรึกษาของคณะกรรมการที่ปรึกษา การนำเสนอและเผยแพร่ผลงานที่ได้ค้นคว้า